Dwunastu gniewnych ludzi

Dwunastu gniewnych ludzi (oryg. 12 Angry Men) – amerykański dramat sądowy z 1957 roku wyreżyserowany przez Sidneya Lumeta.

Fabuła

Dwunastu przysięgłych ma orzec o winie bądź niewinności nastolatka oskarżonego o zamordowanie ojca. Sprawa wydaje się przesądzona, jednakże jeden z przysięgłych wyłamuje się, twierdząc, że młody mężczyzna jest niewinny. Ponieważ w świetle amerykańskiego prawa wyrok musi być jednomyślny, rozpoczyna się długa debata, podczas której przysięgli rozpatrują wszelkie „za” i „przeciw”.

Polski dubbing

Po raz pierwszy dubbingowana wersja, wyreżyserowana przez Seweryna Nowickiego, pojawiła się wraz z premierą kinową filmu, która premierę miała prawdopodobnie w listopadzie 1959 roku. W roku 1973 na potrzeby emisji w Telewizji Polskiej nagrano nową wersję, której reżyserią zajęła się Zofia Dybowska-Aleksandrowicz. Część taśm zawierających tę wersję przepadła, więc na potrzeby powtórnej emisji w roku 1989 zwrócono się do reżyser z prośbą o ponowne nagranie dubbingu. Reżyser odmówiła, twierdząc, że drugi raz nie uda się jej zdubbingować 12 gniewnych ludzi tak dobrze, uzupełniła jednak zaginione sceny, stanowiące łącznie kilkanaście minut materiału. Ponieważ Leon Pietraszkiewcz, pierwotnie wcielający się w przysięgłego nr 10, zmarł w roku 1987, brakujące partie z jego udziałem zdubbingował Wiesław Machowski¹.

Obecnie żadna ze zdubbingowanych wersji nie jest powszechnie dostępna – na DVD film wydany został z lektorem, zaś emitujące go stacje telewizyjne nie odkupiły od TVP praw do dubbingu.

Wersja polska

Wersja kinowa

Wersja polska: Studio Opracowań Filmów w Warszawie
Reżyseria: Seweryn Nowicki
Dialogi: Włodzimierz Kozłowski, Jan Moes, Seweryn Nowicki
Dźwięk: Zdzisław Siwecki
Montaż: Wanda Jarkowska
Kierownictwo produkcji: Jerzy Kulawczyk
Udział wzięli:

• Jerzy Bielenia − Przysięgły nr 1
• Czesław Byszewski − Przysięgły nr 2
• Władysław Hańcza − Przysięgły nr 3
• Stanisław Jaśkiewicz − Przysięgły nr 4
• Zygmunt Listkiewicz − Przysięgły nr 5
• Maciej Maciejewski − Przysięgły nr 6
• Zygmunt Maciejewski − Przysięgły nr 7
• Norbert Nader − Przysięgły nr 8
• Leon Pietraszkiewicz − Przysięgły nr 9
• Ryszard Pikulski − Przysięgły nr 10
• Władysław Staszowski − Przysięgły nr 11
• Jerzy Tkaczyk − Przysięgły nr 12

i inni

Wersja telewizyjna

Wersja polska: Studio Opracowań Filmów w Warszawie
Reżyser: Zofia Dybowska-Aleksandrowicz
Dialogi: Włodzimierz Kozłowski
Dźwięk: Zdzisław Siwecki, Jerzy Januszewski
Montaż: Anna Szadkowska, Jolanta Nowaczewska
Kierownictwo produkcji: Mieczysława Kucharska
Udział wzięli:

• Roman Wilhelmi – Przysięgły nr 1
• Mieczysław Gajda – Przysięgły nr 2
• Mariusz Dmochowski – Przysięgły nr 3
• Zdzisław Tobiasz – Przysięgły nr 4
• Zenon Dondajewski – Przysięgły nr 5
• Marian Rułka – Przysięgły nr 6
• Jerzy Tkaczyk – Przysięgły nr 7
• Edmund Fetting – Przysięgły nr 8
• Szczepan Baczyński – Przysięgły nr 9
• Leon Pietraszkiewicz – Przysięgły nr 10
• Wiesław Machowski – Przysięgły nr 10 (niektóre kwestie, uzupełniane w roku 1989)
• Zygmund Listkiewicz – Przysięgły nr 11
• Jerzy Molga – Przysięgły nr 12

i inni

Przypisy

¹ Akapit opracowany na podstawie danych zdobytych przez internautę bytuch i udostępnionych na stronie dubbing.fora.pl.

Linki zewnętrzne

• Dwunastu gniewnych ludzi w polskiej Wikipedii
• Dwunastu gniewnych ludzi w bazie filmweb.pl
• Dwunastu gniewnych ludzi w bazie stopklatka.pl