Krzyżacy

Krzyżacy – powieść radiowa na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza. Powstały trzy wersje:

• pierwsza emitowana na antenie Polskiego Radia od 18 lipca do 29 sierpnia 1986 roku,
• druga od 12 października do 23 listopada 1998 roku.
• trzecia wyprodukowana przy współpracy rozgłośni regionalnych Polskiego Radia: z Wrocławia, Krakowa, Gdańska, Opola, Szczecina, Poznań, Olsztyna, Łodzi, Bydgoszczy i Kraków i emitowana od 4 kwietnia 2016 roku w owych rozgłośniach.

Obsada

Pierwsza wersja

Udźwiękowienie: TEATR POLSKIEGO RADIA
Adaptacja: Ryszarda Dworczyńska
Reżyseria: Andrzej Zakrzewski
Realizacja akustyczna: Andrzej Brzoska
Opracowanie muzyczne: Małgorzata Mazurkiewicz
Obsada:

• Krzysztof Nowik – Zbyszko z Bogdańca
• Bogusz Bilewski – Maćko z Bogdańca (odc. 1-6, 11-19)
• Zofia Saretok – księżna Anna Danuta Mazowiecka (odc. 1-2, 4, 12)
• Józef Nalberczak – Mikołaj z Długolasu (odc. 1, 9, 11-12)
• Ewa Domańska – Danusia Jurandówna (odc. 1-2, 4, 7, 9, 15-16)
• Włodzimierz Bednarski – Powała z Taczewa (odc. 1-4, 17-19)
• Witold Skaruch – opat (odc. 1)
• Krzysztof Kumor – król Władysław Jagiełło (odc. 2, 18-19)
• Maciej Maciejewski – Biskup Kropidło (odc. 2)
• Edmund Fetting – Kuno von Lichtenstein (odc. 2-3, 18-19)
• Franciszek Pieczka – Zyndram z Maszkowic (odc. 2, 17-19)
• Tomasz Marzecki – Zawisza Czarny (odc. 2-4)
• Henryk Machalica – kasztelan Jan Tęczyński (odc. 2-4)
• Jacek Jarosz – Trefniś (odc. 2, 11)
• Wojciech Zagórski – dworzanin (odc. 2)
• Teodor Gendera – strażnik (odc. 3)
• Cezary Julski – herold (odc. 3)
• Zbigniew Zapasiewicz – Jurand ze Spychowa (odc. 4, 9-11)
• Tomasz Zaliwski – Zych ze Zgorzelic (odc. 4-5)
• Jerzy Rostkowski – sługa (odc. 4)
• Maciej Borniński – Turek (odc. 4)
• Olga Sawicka – Jagienka Zychówna (odc. 5-6, 12, 15-16, 18-19)
• Jan Tesarz – opat (odc. 6)
• Stanisław Zatłoka – Hlawa (odc. 6-7, 9, 12, 14-17)
• Marek Obertyn – Jędrek z Kropiwnicy (odc. 7)
• Zdzisław Tobiasz – przeor sieradzki (odc. 7)
• Wacław Szklarski – Sanderus (odc. 7, 15)
• Ryszard Barycz – Fulko de Lorche (odc. 7, 11-12, 15, 17)
• Zdzisław Salaburski – Danveld (odc. 7)
• Jerzy Przybylski – książę Mazowiecki (odc. 8-9, 11-12)
• Zygmunt Maciejewski – Zygfryd de Lowe (odc. 8, 11)
• Marek Bargiełowski – de Forcy (odc. 8)
• Tadeusz Borowski – ksiądz Wyszoniek (odc. 9)
• Janina Seredyńska – niewiasta (odc. 10)
• Edmund Fidler – pątnik (odc. 10)
• Tadeusz Grabowski – Ksiądz Kaleb (odc. 10, 14, 16)
• Andrzej Siedlecki – Rotgier (odc. 11)
• Ryszard Bacciarelli – De Bergow (odc. 11)
• Mieczysław Hryniewicz – pachołek krzyżacki (odc. 11)
• Janusz Zakrzeński – Wilk z Brzozowej (odc. 12)
• Eugeniusz Robaczewski – Suchrz (odc. 14)
• Bohdan Ejmont – Skirwiłło (odc. 15)
• Ryszard Barycz – De Lorche (odc. 15-16)
• Andrzej Mrowiec – Arnold von Baden (odc. 16)
• Wiesław Machowski – Wolfgang von Baden (odc. 16)
• Janusz Paluszkiewicz – Tolima (odc. 17)
• Piotr Krasicki – Jaśko (odc. 18-19)
• Czesław Byszewski – proboszcz (odc. 18-19)
• Stefan Knothe – Witold (odc. 18-19)

oraz:

• Marek Frąckowiak (odc. 8, 14, 18)
• Stefan Lewicki (odc. 8, 18)
• Zbigniew Kryński (odc. 10)
• Andrzej Szejnach (odc. 10)
• Jerzy Szmidt (odc. 18)
• Ryszard Nawrocki (odc. 18)
• Wojciech Machnicki (odc. 18)

Druga wersja

Udźwiękowienie: TEATR POLSKIEGO RADIA
Adaptacja: Anna Borkowska
Reżyseria: Jan Warenycia
Realizacja akustyczna: Andrzej Złomski
Opracowanie muzyczne: Marian Szałkowski
Obsada:

• Krzysztof Gosztyła – Narrator
• Grzegorz Damięcki – Zbyszko z Bogdańca
• Tomasz Zaliwski – Maćko z Bogdańca (odc. 1-2, 4-7, 17-22, 27)
• Tadeusz Grabowski – kmotr Gawrot (odc. 1)
• Grażyna Wolszczak – księżna Anna Danuta Mazowiecka (odc. 1-3, 10, 12, 25)
• Dominika Ostałowska – Danusia Jurandówna (odc. 1-4, 10, 12, 22, 24)
• Jacek Braciak –
  • Mikołaj z Długolasu (odc. 1-2),
  • Ciaruszek (odc. 3),
  • Sługa Maćka (odc. 17-18)
• Janusz Kłosiński – Mikołaj z Długolasu senior (odc. 2)
• Włodzimierz Bednarski – Powała z Taczewa (odc. 2-5, 25)
• Tomasz Budyta – Kuno von Lichtenstein (odc. 3-5, 30)
• Krzysztof Chamiec – król Władysław Jagiełło (odc. 3)
• Krzysztof Kumor –
  • kasztelan Jan Tęczyński (odc. 3),
  • Książę Janusz Mazowiecki (odc. 11, 15-16)
• Mariusz Benoit – Jurand ze Spychowa (odc. 5, 13-14, 19)
• Eugeniusz Robaczewski – Zych ze Zgorzelic (odc. 6-7)
• Ewa Konstancja Bułhak – Jagienka Zychówna (odc. 6-7, 17, 19-20, 24, 26-27)
• Zbigniew Konopka – Hlawa (odc. 9, 11, 16, 19, 23, 26-27, 30)
• Włodzimierz Press – Sanderus (odc. 9-10, 21-23, 28)
• Janusz Bukowski – Jędrek z Kropiwnicy (odc. 9-10)
• Andrzej Ferenc – Fulko de Lorche (odc. 10, 15, 21, 23, 25, 28)
• Piotr Loretz – Zyndram z Maszkowic (odc. 10, 26)
• Paweł Szczesny – brat Rotgier (odc. 10, 16)
• Tomasz Marzecki –
  • Krzyżak (odc. 10),
  • Arnold von Baden (odc. 23)
• Marek Bargiełowski – Zygfryd de Loewe (odc. 11, 15-16)
• Ryszard Nawrocki – de Forcy (odc. 11)
• Wojciech Wysocki – Hugo Danveld (odc. 11, 14)
• Magdalena Celówna – Służka zakonna (odc. 12-13, 23)
• Jerzy Rogowski – ksiądz Kaleb (odc. 13, 24)
• Mirosław Konarowski – pątnik (odc. 13)
• Sylwester Maciejewski – Tolima (odc. 13, 19, 24, 27)
• Cezary Kwieciński – Pachołek krzyżacki (odc. 14, 16)
• Joanna Borer – Anulka Sieciechówna (odc. 17-18, 20, 24)
• Marzena Trybała – księżna Aleksandra (odc. 19)
• Kazimierz Wysota – Skirwoiłło (odc. 20-21)
• Andrzej Piszczatowski – Wolfgang von Baden (odc. 23)
• Janusz Zakrzeński – Wielki Mistrz Konrad von Jungingen (odc. 25-26)
• Arkadiusz Bazak – Komtur krzyżacki (odc. 26)
• Lech Łotocki – proboszcz kłobucki (odc. 28)
• Marek Frąckowiak – Wielmoża w namiocie Powały (odc. 28-29)
• Adam Bauman – Wielki Książę Witold (odc. 29-30)
• Krzysztof Wakuliński – Wielki Mistrz Ulrich von Jungingen (odc. 29-30)
• Stanisław Brejdygant – Werner von Tettingen (odc. 29-30)

oraz:

• Juliusz Berger –
  • gospodarz (odc. 1),
  • Biskup Kropidło (odc. 2)
• Jacek Różański – kupiec (odc. 1)
• Marek Kępiński – Turek 1 (odc. 5)
• Robert Tondera – Turek 2 (odc. 5)
• Stanisław Brudny – Opat (odc. 8)
• Jan Kulczycki –
  • Polak (odc. 10),
  • chłop (odc. 13)
• Zygmunt Hobot – Smolarz (odc. 18)
• Wojciech Zagórski – Dominikanin (odc. 18)
• Artur Janusiak – Żmudzin (odc. 20)
• Cezary Nowak – jeździec (odc. 24-25)
• Andrzej Blumenfeld – Krzyżak (odc. 25)
• Sebastian Konrad – Zyndram z Maszkowic (odc. 26)
• Piotr Bąk – poseł (odc. 29)
• Andrzej Tomecki
• Katarzyna Skolimowska
• Jacek Jarosz
• Tadeusz Borowski

Trzecia wersja

Obsada:

• Miłogost Reczek – Narrator
• Marian Dziędziel – Maćko z Bogdańca
• Józef Pawłowski – Zbyszko z Bogdańca
• Magdalena Cielecka – księżna Anna
• Katarzyna Sawczuk – Danusia
• Robert Więckiewicz – Jurand ze Spychowa
• Andrzej Chyra – komtur Danveld
• Jerzy Trela – komtur De Lowe
• Magdalena Walach – księżna Aleksandra
• Kaja Walden – Jagienka

oraz:

• Jacek Król –
  • Gamroth (odc. 1),
  • Wysz (odc. 3),
  • Żelech (odc. 7),
  • Bronisz (odc. 10),
  • Witold (odc. 13)
• Waldemar Barwiński –
  • Eyertreter (odc. 1),
  • Zyndram (odc. 3),
  • Sanderus (odc. 9, 11, 13)
• Dariusz Odija –
  • Gospodarz (odc. 1),
  • Zych ze Zgorzelic (odc. 4-5),
  • Mrokota (odc. 7),
  • Skirwoiłło (odc. 10)
• Mikołaj Chroboczek –
  • Pachołek (odc. 1),
  • Lis (odc. 3),
  • De Lorche (odc. 6-7, 9, 11-13)
• Zbigniew Konopka –
  • Zakonnik (odc. 1),
  • Opat (odc. 5),
  • Kaleb (odc. 8-12)
• Bronisław Wrocławski – Mikołaj z Długolasu (odc. 1-2, 7, 10)
• Michał Staszczak –
  • Hidulf (odc. 1),
  • Janusz (odc. 6-7, 9),
  • Hanko (odc. 13)
• Tadeusz Huk –
  • Opat (odc. 1-2),
  • Rotgier (odc. 8-9)
• Barbara Zielińska – Ofka (odc. 2, 6)
• Krzysztof Rogucki –
  • Rybałt (odc. 2),
  • Jamont (odc. 3)
• Michał Sitarski –
  • Kuno von Lichtenstein (odc. 2-3),
  • De Forucy (odc. 6-7),
  • Powała z Taczewa (odc. 12-13)
• Janusz Chabior –
  • Powała z Taczewa (odc. 2-3),
  • Kuno von Lichtenstein (odc. 9, 15)
• Grzegorz Otrębski –
  • Wojciech z Jagłowa (odc. 2),
  • Ciaruszek (odc. 3),
  • Wilk (odc. 5),
  • Krzyżak 1 (odc. 13)
• Henryk Niebudek –
  • Szlachcic (odc. 2),
  • Pątnik (odc. 8),
  • Wielki Mistrz Ulrich von Jungingen (odc. 13)
• Krystian Pesta –
  • Kropidło (odc. 3),
  • Wysłannik (odc. 7),
  • Knecht (odc. 8),
  • Krzyżak 3 (odc. 8)
• Filip Jacak –
  • Paszko (odc. 3),
  • Ksiądz (odc. 7),
  • Konny (odc. 8),
  • Krzyżak 2 (odc. 8)
• Wojciech Machnicki –
  • Król Władysław Jagiełło (odc. 3),
  • Przeor (odc. 6),
  • Bergow (odc. 8),
  • Arnold von Baden (odc. 11)
• Jakub Wieczorek –
  • Zawisza Czarny (odc. 3),
  • Wilk (odc. 5),
  • Gotfryd (odc. 7-8),
  • Wolfgang von Baden (odc. 11)
• Krzysztof Czeczot –
  • Jasko Topór (odc. 3),
  • Hlawa (odc. 5-6, 9-12)
• Jacek Knap –
  • Dworzanin (odc. 3),
  • Krzyżak 4 (odc. 8-9),
  • Krzyżak 2 (odc. 13)
• Jędrzej Wielecki –
  • Jędrek (odc. 6),
  • Krzyżak 1 (odc. 8)
• Maja Pankiewicz – Niewiasta (odc. 7-8, 11)
• Maciej Budzich – Tolima (odc. 8, 10-11)

Nagrania i postprodukcja dźwięku: OSORNO – Magdalena Kasperek, Weronika Raźna, Stefan Gawłowski, Bartłomiej Zajkowski, Maciej Zych
Muzyka: Adam Walicki
Instrumenty: Bart Pałyga
Edycja tekstu: Piotr Czeczot
Produkcja: OSORNO – Krzysztof Czeczot, Jadwiga Juczkowicz
Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Czeczot