Zofia Dybowska-Aleksandrowicz
Zofia Dybowska-Aleksandrowicz (ur. 17 maja 1928 w Kaliszu, zm. 8 września 1989 w Warszawie) − reżyser teatralna, dubbingowa i dźwiękowiec. Absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz wydziału reżyserii łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera. Matka Miriam Aleksandrowicz, reżyser dubbingu, oraz babka Jana Aleksandrowicza-Kraski, aktora dubbingowego.
Począwszy od lat 60., zajmowała się reżyserią zagranicznych filmów (zarówno dla kin, jak i dla telewizji), seriali oraz spektakli teatralnych (w tym m.in. komplet sztuk na podstawie dramatów Shakespeare’a) oraz pisaniem dialogów do polskich produkcji dla dzieci. Wysoka jakość wersji opracowywanych przez Zofię Dybowską-Aleksandrowicz zaowocowała ukuciem terminu „polska szkoła dubbingu”, funkcjonującym w Polsce i za granicą. Sama reżyser spopularyzowała używany do dziś termin „polska wersja językowa”.
8 września 1989, w wieku 61 lat, została zamordowana w swoim mieszkaniu na warszawskiej Starówce. Sprawcy, których nigdy nie ujęto, zadali jej dwadzieścia cztery ciosy nożem, zaś jej śpiącej matce poderżnęli gardło.
Reżyseria dubbingu
Filmy
- 1951: Alicja w krainie czarów
- 1957: Dwunastu gniewnych ludzi (wersja telewizyjna)
- 1957: Nowa atrakcja
- 1958: Latawiec z końca świata
- 1958: Przygoda w Bamsdorf
- 1959: Anatomia morderstwa
- 1959: Królewna ze złotą gwiazdą
- 1959: Niezwykła pogoń
- 1959: O chłopie, co okpił śmierć
- 1959: Sombrero
- 1959: Sztubak
- 1959: Syn skazańca
- 1960: Francuzka i miłość
- 1960: Gorsza miłość
- 1960: Mezalians
- 1960: Następcy tronów
- 1960: Pięć tygodni w balonie
- 1960: Podróż balonem
- 1960: Wehikuł czasu
- 1961: Gdy drzewa były duże
- 1961: Premier
- 1961: Wyrok w Norymberdze
- 1962: Doktor Fabrizius działa
- 1962: Drugi tor
- 1962: Julio jesteś czarująca
- 1962: Próba terroru
- 1962: Sztubackie kłopoty
- 1962: W pogoni za meteorytem
- 1963: Ciotki na rowerach
- 1963: Dzielnica kruków
- 1963: Ikaria XB 1
- 1963: Królewna i rybak
- 1963: Spotkali się latem
- 1963: Towarzysz regent
- 1964: Bajka o zmarnowanym czasie
- 1964: Czy macie w domu lwa?
- 1964: Piotruś partyzant
- 1964: Serca trzech dziewcząt
- 1964: Twarzą w twarz
- 1964: Wizyta starszej pani
- 1965: Byłam głupią dziewczyną
- 1965: Casanova znad Dunaju
- 1965: Kopciuszek w potrzasku
- 1965: Strzał we mgle
- 1966: Lebiediew kontra Lebiediew
- 1966: Morderstwo po naszemue
- 1966: Przed wojną
- 1966: Sprawa Barnaby Kosa
- 1966: Stracone złudzenia
- 1966: Winnetou i Apanaczi
- 1967: Eskadra czuwa
- 1967: Niewidzialny batalion
- 1967: Rozwód z miłości
- 1967: Saga rodu Forsyte'ów
- 1967: Wielki wąż, Chingachgook
- 1967: Wyzwanie dla Robin Hooda
- 1968: Anna Karenina
- 1968: Nie do obrony
- 1968: Odyseja
- 1968: Szósty lipca
- 1969: Charlie Brown i jego kompania
- 1969: Pippi
- 1969: Wujaszek czarodziej
- 1969: Zbrodnia i kara
- 1970: Jego wysokość towarzysz książę
- 1970: Nie drażnić cioci Leontyny
- 1970: Umrzeć z miłości
- 1970: Zerwanie
- 1971: Śmierć w Wenecji
- 1971: Elżbieta, królowa Anglii
- 1971: Kapitan Florian z młyna
- 1971: Białe czaple
- 1971: Najlepsze lata w życiu mężczyzny
- 1972: Lala
- 1972: Jeże rodzą się bez kolców
- 1972: Słoń z indyjskiej dżungli
- 1972: Pilot helikoptera
- 1972: Trzej świadkowie
- 1972: Rodzina Straussów
- 1972: Rodzina Boussardellów
- 1973: Adaś i Ola
- 1973: Czarodziejskie dary
- 1973: Dom lalki
- 1973: Plac Czerwony
- 1973: Pygmalion'
- 1973: Żółtodziób
- 1974: Eneida
- 1974: Nadieżda
- 1975: Mała syrenka
- 1975: Piraci na Pacyfiku
- 1975: Premia
- 1975: Skarb na wyspie
- 1975: Tamte lata, tamta dolina
- 1975: Zwycięzca
- 1976: Podróż Kota w Butach (wersja z lat 70.)
- 1977: Odbicia światła
- 1978: Pod borsuczą skałą
- 1979: I ty zobaczysz niebo
- 1979: Na tropie kłusownika
- 1979: Przygody barona Münchhausena
- 1979: Śnieżyczka i Różyczka
- 1980: Krach operacji „Terror”
- 1980: Pies, który śpiewał
- 1980: Przygody barona Munchausena
- 1980: Za krzakiem tarniny
- 1982: Syn gór
- 1983: Podarunek od Pana Robota
- 1983: Straszydła
- 1984: Balkon otwarty
- 1984: Henryk IV
- 1984: Jak być szczęśliwym
- 1985: Asterix kontra Cezar
- 1985: Być gwiazdą
- 1985: C.K. dezerterzy
- 1985: Wampiry w Hawanie
- 1986: Poszukiwacze złota
- D1986: Kiedy drzewa były duże
- D1987: Zioła Podkowa
- D1987: I poruszyliśmy z posad Rosję
- D1987: O Marketce
- 1989: Ostatni dzwonek (postsynchrony)
Seriale
- Droga przez mękę
- 1960-1966: Między nami, jaskiniowcami (wersja z lat 70.)
- 1972: Sześć żon Henryka VIII
- 1973: Siedemnaście mgnień wiosny (odc. 4-12)
- 1974-1976: Klawitter
- 1976: Pogoda dla bogaczy
- 1976: Robort Mikrobi
- 1977: Anna Karenina
- 1979: Lata marzeń i złudzeń
- 1980: Dwa kosy i kurek z ratuszowej wieży (odc. 1-13)
- 1981: Pustelnia parmeńska
- 1981-1986: Dali
- 1982: Hotel Polanów i jego goście
- 1983-1984: Cudowny talizman
- 1984-1988: Tajemnice wiklinowej zatoki
- 1985: Przyłbice i kaptury
- 1985: Wodnik Czapeczka (odc. 1-7)
- 1986-1987: Czarnoksiężnik z Krainy Oz (odc. 23–30)
- 1986: Piotr Wielki
- 1986: Tajemnice Wolnego Miasta (odc. 1-7)
- 1987: Tylko Manhattan
Spektakle
- 1975: Bałałajkin i spółka
- 1981: Otello
- 1980: Burza
- 1980: Hamlet
- 1978: Romeo i Julia
- 1983: Ryszard III
- 1985: Miłość i gniew
- D1986: Przytulisko
Inne
- 1986: A jednak Warszawa (wersja włoska)
- 1986: Almatur (wersja niemiecka, francuska, hiszpańska, rosyjska)
- 1986: Antidotum (wersja rosyjska, niemiecka, angielska)
- 1986: Autoportret artysty (wersja rosyjska, niemiecka, francuska, angielska)
- 1986: Exodus (wersja rosyjska, niemiecka, francuska, angielska)
- 1986: Jak przenosić góry (wersja angielska, niemiecka)
- 1986: Mistrz Prezydent (wersja niemiecka, francuska, angielska, hiszpańska)
- 1986: Polska, Świat, Kultura (wersja niemiecka, angielska)
- 1986: Powrót Polska (wersja rosyjska, niemiecka, francuska, angielska)
- 1986: Świat Tymona (wersja rosyjska, niemiecka, francuska, angielska)
- 1986: W pracowniach polskich uczonych (wersja rosyjska, niemiecka)
- 1986: Wyzwolona strefa ludzkości (wersja portugalska)
- 1987: Alternatywa korporacji (wersja serbska, czechosłowacka)'
- 1987: Ceramika budowlana (wersja serbska, czechosłowacka)
- 1987: Co można zrobić z ludzkim ciałem (wersja angielska, francuska)
- 1987: Cukrownie (wersja czechosłowacka)
- 1987: Cykloheksanon (wersja czechosłowacka, serbska)
- 1987: Fabryka kwasu siarkowego (wersja serbska, czechosłowacka)
- 1987: Fenix (wersja czechosłowacka)
- 1987: Istota oporu elektrycznego (wersja angielska)
- 1987: Lignomer (wersja serbska)
- 1987: List z Gdańska (wersja angielska, niemiecka, francuska, rosyjska, węgierska, czeska, szwedzka, fińska)
- 1987: Na przykład ładyzyk (wersja czechosłowacka)
- 1987: Unipol (wersja czechosłowacka)
- 1987: wizytówka Polimex-Cekop (wersja czeska,serbska, czechosłowacka)
- 1987: Zakłady wody mineralnej (wersja czechosłowacka)
- 1987: Złote ręce trzeba mieć (wersja angielska, niemiecka, francuska, rosyjska, węgierska, czeska, szwedzka, fińska)
Opieka artystyczna
- D1986: Czarodziejski kogucik
Linki zewnętrzne
- Zofia Dybowska-Aleksandrowicz w polskiej Wikipedii
- Zofia Dybowska-Aleksandrowicz w bazie filmpolski.pl
- Zofia Dybowska-Aleksandrowicz w bazie filmweb.pl